برابری قدرت خرید چیست؟
برابری قدرت خرید یا PPP یک شاخص تحلیلی شناختهشده در مباحث اقتصاد کلان است که برای مقایسه میزان بهرهوری اقتصاد و استانداردهای زندگی بین کشورهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. این تئوری اقتصادی واحد پول یک کشور را به منزله یک سبد کالایی مورد بررسی قرار میدهد.
مطابق این تئوری، دو واحد پول متفاوت زمانی در تعادل هستند که یک سبد کالای مشابه در هر دو کشور، با لحاظ نرخ تبادل آن دو واحد پول، به طور یکسان قیمتگذاری شده باشند. این به مفهوم تساوی اسمی دو واحد پول است.
یک مثال معروف در مبحث برابری قدرت خرید وجود دارد، بدین صورت که اگر کسی میخواهد ارزانتر زندگی کند و همچنین بتواند به هر کشوری در جهان جابجا شود، بهتر است قیمت ساندویچ همبرگر سایز بزرگ مکدونالد یا همان بیگ مک را در کشورهای مختلف با یکدیگر مقایسه کند.
فرمول محاسبه برابری قدرت خرید
S = P1 / P2
پارامترهای این فرمول عبارتند از:
- S: نرخ مبادله واحد پول 1 با واحد پول 2
- P1: هزینه کالای X بر حسب واحد پول 1
- P2: هزینه کالای X بر حسب واحد پول 2
فرض کنید قیمت یک نوشیدنی در آمریکا برابر با 1 دلار در آمریکا و 2 دلار و 50 سنت در ایتالیا باشد. پس در فرمول، P1 برابر 1 دلار و P2 برابر 2.5 یورو و حاصل S یعنی همان PPP برابر 0.4 خواهد بود.
برای یک مقایسه معنادار میان واحدهای پول مختلف، طیف متنوعی از کالاها و خدمات بایستی مورد مقایسه قرار بگیرند. برای این منظور، در سال 1968، دانشگاه پنسیلوانیا با همکاری سازمان ملل، برنامه بینالمللی مقایسه یا ICP را پایهریزی کرد. امروزه ICP به اقتصاددانان سطح کلان کمک میکند تا بهرهوری و رشد را در سطح بینالمللی تخمین بزنند.
کاربرد PPP در فارکس و سایر نهادها
معاملهگران فارکس از این فرمول برای واحدهای پول بیشارزشگذاریشده یا کمارزشگذاریشده استفاده میکنند. همچنین سرمایهگذارانی که سهام یا اوراق قرضه کشورهای خارجی را خریداری میکنند از ارقام ICP برای پیشبینی تاثیر نوسانهای نرخ بهره در اقتصاد یک کشور و در نتیجه در سرمایهگذاری خودشان استفاده میکنند. نهادهای دولتی نیز از ICP برای مقایسه میزان تولید در کشورهای مختلف استفاده میکنند.