صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق که با نام «صندوق سرمایه‌گذاری فراصندوق» هم شناخته میشود، یک صندوق سرمایه‌گذاری ترکیبی است که در انواع دیگر صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری می‌کند. به عبارت دیگر، پرتفوی آن شامل پرتفوی‌های سایر صندوق‌ها است. با خرید این نوع صندوق، انگار که چندین صندوق را به طور همزمان خریده‌اید.
مهم‌ترین مزیتی که این صندوق نسبت به دیگر صندوق‌ها دارد، مدیریت سرمایه توسط مدیران فراصندوق است. در این حالت، میزان ریسک کاهش یافته و نیاز به مدیریت چند صندوق به طور همزمان وجود نیست.
صندوق سرمایه‌گذاری فرا صندوق چیست؟
در روش سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق، هدف اصلی تنوع در سرمایه‌گذاری و تخصیص میزان مناسبی از سرمایه به انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. این سبدهای متنوع در یک پرتفوی جمع‌آوری میشود.
انواع صندوق در صندوق
انواع صندوق در صندوق ویژگی‌های خاص خود را دارند. تفاوت این صندوق‌ها، در استراتژی مورد استفاده برای سرمایه‌گذاری است. بسته شرکت‌هایی که فراصندوق مورد نظر در آنها سرمایه‌گذاری می‌کند، این صندوق‌ها به دو دسته صندوق در صندوق محدود و صندوق در صندوق نامحدود تقسیم می‌شوند. در صورت امکان سرمایه‌گذاری در وجوه خارجی تحت کنترل سایر مدیران شرکتهای دیگر سرمایه‌گذاری، صندوق از نوع نامحدود خواهد بود. تعداد صندوق سرمایه‌گذاری فراصندوق، نسبت به صندوق‌های مشترک و نامحدود کمتر است.
دسته‌بندی بر اساس نوع صندوق‌ها
صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق بر اساس نوع صندوق‌هایی که در آن سرمایه‌گذاری میکنند هم به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
- صندوق سرمایه‌گذاری فراصندوق مشترک
- فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر
- صندوق در صندوق‌های امانت‌داری سرمایه‌گذاری
- صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق کاهش ریسک
- فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی
کارکرد فراصندوق‌ها به چه صورت است؟
مدیریت سرمایه در صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق بر عهده کارگزاری‌ها است. کارگزاری طبق استراتژی‌هایی که تعیین می‌کند، چندین صندوق موجود و فعال در بازار بورس را انتخاب میکنند. صندوق‌های سهامی، مختلط، صندوق طلا و سایر صندوق‌های مورد معامله در بازار بورس می‌توانند جزئی از این لیست باشند.
سرمایه‌گذاران در این صندوق‌ها می‌توانند افراد حقیقی و حقوقی مانند صندوق‌های بازنشستگی، شرکتهای مختلف و… باشند. پس از جمع‌آوری سرمایه، کارگزاری با استفاده از تجربیات مدیر و کارکنان، سرمایه را در صندوق‌های مختلف قرار می‌دهد و پس از کسر کارمزد از سود بدست آمده، مابقی را به سرمایه‌گذاران واحدهای صندوق می‌دهد. نحوه و میزان توزیع سرمایه در هر یک از صندوق‌ها به استراتژی کارگزاری بستگی دارد. هدف اصلی از پخش کردن سرمایه، بالا بردن تنوع و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است.
اقدامات مدیریتی چون سرمایه‌گذاری و رصد سود زیان، تصمیمات مربوط به تغییر صندوق‌های موجود در پرتفوی و تنظیم و تغییر استراتژی بر عهده مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق است. پیامد هر یک از تصمیمات بر عهده مدیر صندوق است.
ارائه گزارش‌های دوره‌ایی به همه سرمایه‌گذاران صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق بر عهده شرکتهای مدیریت فراصندوق است. این گزارشات برای آشنایی سرمایه‌گزاران با استراتژی‌های سرمایه‌گذاری کارگزار و آگاهی از وضعیت صندوق‌هایی است که بر آنها سرمایه‌گذاری شده است.
مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق های سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق
دانستن مزایای صندوق در صندوق و معایب آن به شما در انتخاب بهترین روش سرمایه‌گذاری در بازار بورس کمک می‌کند.
مزایای صندوق در صندوق شامل موارد زیر است:
- مناسب برای افراد با سرمایه کم
- تنوع در پرتفوی صندوق
- ریسک پایین
- بهره‌مندی از تجربه مؤسسین صندوق برای دریافت سود بیشتر
- سختگیری در استخدام مدیران و کارمندان
مناسب برای افراد با سرمایه کم
سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق برای افرادی که سرمایه کمی دارند مناسب است. زیرا به طور غیر مستقیم در بازار بورس سرمایه‌گذاری میکنند.
تنوع در پرتفوی صندوق
این مورد از مهم‌ترین مزایای صندوق در صندوق است. همه ما ضرب المثل معروف « همه تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار» را شنیده‌ایم. میزان تنوع در صندوق‌هایی که فراصندوق‌ها در آنها سرمایه‌گذاری میکنند بالا است و ریسک و زیان به حداقل می‌رسد.
ریسک پایین
سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری صندوق به صندوق یکی از مطمئن‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس است.
بهره‌مندی از تجربه مؤسسین صندوق برای دریافت سود بیشتر
از آنجایی که مسئول صندوق وظیفه مدیریت سرمایه‌گذاری در صندوق‌های دیگر را بر عهده دارد، سرمایه‌گذاران کم تجربه هم می‌توانند از خدمات حرفه‌ایی این صندوق‌ها برای دریافت سود بیشتر استفاده کنند.
از طرفی، مدیریت صندوق‌های مختلف به طور جداگانه می‌تواند دشوار باشد. سرمایه‌گذاری در فراصندوق‌ها به افرادی که سرمایه محدودی دارند اجازه می‌دهد بدون نگرانی درباره میزان سرمایه و دارایی خالص، در صندوق‌های مختلف به صورت یکجا سرمایه‌گذاری کنند.
سختگیری در استخدام مدیران و کارمندان
برای استخدام مدیران صندوق و کسانی که برای آنها کار میکنند، از قوانین سختگیرانه پیروی میشود. همگی این افراد از کارگزاران با تجربه در صنعت بورس هستند و می‌توانند به درستی سرمایه صندوق را مدیریت کنند.
معایب سرمایه‌گذاری در صندوق های سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق
معایب صندوق در صندوق شامل موارد زیر است:
- کارمزد و هزینه‌های مدیریتی بالا
- سود پایین به نسبت دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری
- تنوع پایین در صندوق‌های محدود
- امکان همپوشانی سرمایه
- عدم توانایی کنترل سرمایه به طور مستقیم
کارمزد و هزینه‌های مدیریتی بالا
از آنجایی که مدیریت سرمایه و تنوع پرتفوی صندوق بر عهده مدیر صندوق در صندوق است، کارمزدهای سرمایه‌گذاری نسبت به دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیشتر است و شامل هزینه‌های مدیریت صندوق و هزینه‌های مدیریت سرمایه میشود.
نوع مشترک فراصندوق‌ها مانند اکثر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، هزینه‌های عملیاتی سالانه و همچنین هزینه‌های مدیریت و هزینه‌های عملیاتی را از سرمایه‌گذاران می‌گیرند. پس باید به هزینه‌های پنهان سالانه و کارمزدها قبل از سرمایه‌گذای در فراصدوق‌ها توجه کرد.
سود پایین به نسبت دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری
مجموع کارمزد فراصندوق‌ها ممکن است تا ۲ درصد هم برسد. به همین دلیل، در برخی از مواقع حتی با وجود عملکرد مثبت صندوق، میزان سود در مقایسه با انواع دیگر صندوق‌ها، پایین باشد.
تنوع پایین در صندوق‌های محدود
نوع صندوق‌هایی که صندوق سرمایه‌گذاری فراصندوق در آنها سرمایه‌گذاری می کند، ممکن است تنوع پایینی داشته باشند. به خصوص زمانی که صندوق از نوع محدود باشد.
امکان همپوشانی سرمایه
یکی دیگر از معایب سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق، امکان همپوشانی سرمایه است. بدین صورت که ممکن است دو فرا صندوق مختلف بر صندوق‌های مشابه سرمایه‌گذاری کنند.
عدم توانایی کنترل سرمایه به طور مستقیم
سرمایه گذاران صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق فقط در تصمیماتی می‌توانند نقش داشته باشند که در سطح صندوق گرفته میشود. مدیریت مستقیم سرمایه فقط بر عهده موسسین صندوق و کارمندان ان‌ها است.
جدول جمع بندی مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در فراصندوق
| مزایا | معایب |
| مناسب برای افراد با سرمایه کم | کارمزد و هزینه‌های مدیریتی بالا |
| سختگیری در استخدام مدیران و کارمندان | سود پایین به نسبت دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری |
| ریسک پایین | تنوع پایین در صندوق‌های محدود |
| بهره‌مندی از تجربه موسسین صندوق برای دریافت سود بیشتر | امکان همپوشانی سرمایه |
| تنوع در پرتفوی صندوق | عدم توانایی کنترل سرمایه به طور مستقیم |
نحوه سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق‌ها در بازار سرمایه
نحوه سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق‌ها در بازار سرمایه، شبیه به دیگر صندوق‌هایی موجود در کارگزاری‌ها است. ابتدا باید در سامانه سجام احراز هویت کرده و کد بورسی دریافت کنید. پس از انجام این مرحله، می‌توانید وارد پنل کارگزاری های مختلف شده در صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق سرمایه‌گذاری کنید.
برای خرید و فروش فراصندوق‌ها در بازار بورس از دو سازوکار ETF و صدور و ابطال استفاده میشود. معامله از طریق روش صدور و ابطال از طریق سایت کارگزاری که صندوق سرمایه‌گذاری فراصندوق معامله می‌کند، انجام میشود. برای استفاده از سازوکار ETF می‌توانید به صفحه شخص مورد نظر در سامانه معاملات آنلاین هر فرد مراجعه کنید.
شرایط تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق
حداقل سرمایه برای ایجاد فراصندوق، ۵۰۰ میلیارد ریال است. طبق قوانین بورس، ۸۵ درصد سرمایه جذب شده باید در دیگ صندوق‌های فعال سرمایه‌گذاری شود.
طبق گزارشات مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران در مهرماه ۱۴۰۲، ۴ صندوق سرمایه‌گذاری فراصندوق در بازار بورس فعال هستند. ۲ عدد از این صندوق‌ها به روش ETF و دو عدد دیگر از به روش صدور و ابطال معامله می‌شوند. مجموع سرمایه جذب شده تا این زمان ۷.۸۸۰ میلیارد ریال است.
ریسک‌های صندوق در صندوق‌ها
صندوق‌های سرمایه‌گذاری به طور کلی با هدف کاهش ریسک سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی به وجود آمده است. هیچ صندوقی در بازار بورس بدون ریسک نیست. ریسک‌های صندوق در صندوق‌ها در ادامه معرفی می‌شوند.
- ریسک ناشی از عملکرد ضعیف صندوق‌های تحت مدیریت فراصندوق
- ریسک همپوشانی سرمایه
- ریسک روند حرکت بازار
- ریسک هزینه‌ها
- ریسک عدم مطابقت با هدف سرمایه‌گذاری
ریسک ناشی از عملکرد ضعیف صندوق‌های تحت مدیریت فراصندوق
از آنجایی که سود صندوق سرمایه‌گذاری فراصندوق به عملکرد صندوق‌های تحت مدیریت آن بستگی دارد، عملکرد ضعیف هر یک از این صندوق ها می‌تواند تاثیر منفی بر عملکرد کلی و بازدهی صندوق سرمایه‌گذاری صندوق ر صندوق بگذارد.
ریسک همپوشانی سرمایه
گاهی ممکن است صندوق‌های تحت مدیریت یک فراصندوق، بر دارایی‌های مشابهی سرمایه‌گذاری کنند. این اتفاق در واقع باعث کاهش تنوع سرمایه و کاهش سود بدست آمده میشود.
ریسک روند حرکت بازار
مانند دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، عملکرد صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق وابستگی مستقیم به عملکرد بازار و روند حرکت آن دارد. این اتفاق باعث دریافت سود کمتر میشود.
ریسک هزینه‌ها
مدیر و تیم صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق در ازای اقدامات مدیریتی خود، هزینه‌های مضاعف دریافت میکنند. این هزینه‌ها از میزان سود پرداختی کم شده و باعث کاهش بازدهی سرمایه میشود.
ریسک عدم مطابقت با هدف سرمایه‌گذاری
در صورتی که سرمایه‌گذار به طور کامل از نحوه عملکرد و سیاست صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق آگاه نباشد، ممکن است هدف موسسین صندوق با اهدافش یکی نباشد. این تفاوت در اهداف صندوق و سرمایه‌گذار ببر عملکرد صندوق تاثیر منفی می‌گذارد.
به این نکته توجه داشته باشید که ریسک های بررسی شده در این بخش تنها ریسک‌های معمول در معامله‌های صندوق در صندوق است. بسته به عوامل مختلفی چون سیاست سرمایه‌گذاری، نوع صندوق هایی که بر ان‌ها سرمایه‌گذاری میشود و شرایط بازار، ریسک‌های متعددی وجود دارند. قبل از سرمایه‌گذاری در هر یک از صندوق‌های سرمایه‌گذاری فراصندوق، به طور کامل درباره آنها تحقیق کرده و از مشاوران مجرب مشورت بگیرید.
جمع‌بندی
سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق به افراد حقیقی و حقوقی اجازه می دهد تا با اطمینان سرمایه خود را به هر مقداری در چندین صندوق مختلف به صورت یکجا سرمایه‌گذاری کنند. سرمایه‌گذاری در این صندوق روش مناسبی برای کاهش ریسک و زخمت سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مختلف است.
از مزایای مهم این صندوق‌ها می‌توان به تنوع سرمایه‌گذاری، مدیریت سرمایه توسط افراد مجرب و دسترسی آسان به بازارهای مختلف اشاره کرد. نحوه ثبت‌نام در فراصندوق‌ها تفاوتی با ثبت‌نام و سرمایه‌گذاری در صندوق‌های دیگر ندارد.
سوالات متداول
1. صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق چیست؟
صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق از سرمایه برای سرمایه‌گذاری در صندوق های دیگر استفاده می‌کند. در این روش، سرمایه به صورت غیر مستقیم توسط موسسان و مدیران صندوق سرمایه‌گذاری فراصندوق مدیریت میشود.
2. چگونه در صندوق سرمایه‌گذاری فراصندوق سرمایه‌گذاری کنم؟
سرمایه‌گذاری در فراصندوق‌ها درست مانند سرمایه‌گذاری در دیگر فراصندوق‌ها است و باید از طریق سایت های کارگزاری انجام شود. معامله این صندوق‌ها از طریق سازوکارهای ETF و صدور و ابطال انجام میشود.
3. حداقل چقدر سرمایه برای سرمایه‌گذاری در فراصندوق نیاز دارم؟
سرمایه‌گذاران با هر سرمایه‌ایی می‌توانند واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق را بخرند. حداقل میزان سرمایه‌گذاری در فراصندوق، ۱۰۰ هزار تومان است. هر چه میزان سرمایه بیشتر باشد، میزان سود دریافتی هم بیشتر میشود.
4. برای معامله انواع صندوق در صندوق از چه سازوکاری استفاده میشود؟
صدور و ابطال و ETF از سازوکارهایی هستند که در معامله صندوق‌های سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق استفاده می‌شوند.
ایکاش نام شرکتهای صندوق در صندوق را هم می‌گفتید یا برای هر توضیح، بهترین صندوق را مثال بزنید ونام ببرید.
درود
حتما این مورد را در نظر می‌گیریم
ممنون از نظر ارزشمند شما