در این مقاله تحلیلی، ابتدا به بررسی صنعت نفت و گاز کشور می‌پردازیم و سپس شرکت پالایش نفت اصفهان (نماد شپنا) را معرفی خواهیم کرد. در نهایت وضعیت سودآوری و پیش‌بینی سود شرکت را تحلیل می‌کنیم. برای کسب اطلاعات تکمیلی و مشاهده آمار و ارقام می‌توانید فایل گزارش را از انتهای مقاله دانلود و مطالعه کنید.
معرفی صنعت
نفت خام ترکیبی از هیدروکربن‌های بسیار سبک تا سنگین است که ارزش آن معمولا بر اساس دو معیار وزن مخصوص و میزان گوگرد تعیین می‌شود. نفت خام به دو نوع کلی تقسیم‌بندی می‌شود:
- نفت سبک و شیرین (گرانروی و گوگرد کمتر)
- نفت سنگین و ترش (گرانروی و گوگرد بیشتر)
نفت به صورت خام یا فرآوری نشده کاربرد چندانی ندارد؛ بنابراین آن را به مواد مفیدتری مانند: گاز مایع، نفت سفید، بنزین، گازوئیل، نفت کوره، قیر و دیگر فرآورده‌های نفتی تبدیل می‌کنند.
فرآیند پالایش نفت‌خام
فرآیند پالایش نفت خام در برج تقطیر انجام می‌شود؛ در این مرحله نفت خام را تا ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهند تا اجزای آن به جوش آمده و در برش‌های نفتی از هم جدا شوند.
ضریب پیچیدگی چیست؟
ضریب پیچیدگی نحوه عملکرد و میزان ارزش افزوده فرآورده‌های نفتی یک پالایشگاه را نشان می‌دهد. هر چقدر این ضریب بالاتر باشد، تولید فرآورده‌هایی با کرک اسپرد منفی از جمله نفت‌کوره، لوب‌کات، وکیوم باتوم کمتر است؛ در نتیجه محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر بیشتری تولید می‌شود که تاثیر بسزایی در سودآوری پالایشگاه‌ها دارد.
معرفی شرکت پالایش نفت اصفهان
پالایشگاه اصفهان یکی از بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های ایران است که با مشارکت دو شرکت مشترک آمریکایی و آلمانی به نام فلور و تیسن در فاصله سال‌های 1354 تا 1357 ساخته و در سال 1358 راه‌اندازی شد. این شرکت علاوه بر پالایش نفت خام و تولید فرآورده‌های نفتی، تامین خوراک صنایع پایین‌دستی (شرکت‌های پتروشیمی اصفهان، پتروشیمی اراک، نفت سپاهان، پالایش نفت جی و صنایع شیمیایی ایران) را بر عهده دارد.
مرکز اصلی شرکت در شهر اصفهان و تامین خوراک آن به عهده نفت خام مارون اهواز است؛ همچنین این شرکت سال 1386 در بورس اوراق بهادار تهران با نماد شپنا پذیرفته شد.
پنج فرآورده اصلی شرکت شامل گاز مایع، بنزین، نفت سفید، نفت گاز و نفت کوره به همراه سوخت‌های هوایی که جهت توزیع، به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ارسال می‌شوند.
جایگاه شرکت در صنعت
در حال حاضر 10 شرکت پالایشی کشور در حوزه پالایش نفت خام و میعانات گازی فعالیت می‌کنند که بر اساس ظرفیت پالایش، شرکت پالایش نفت اصفهان از نظر دریافت خوراک نفت‌خام و میعانات گازی در جایگاه سوم و از منظر تولید محصولات نفت‌گاز مقام اول، گاز مایع مقام دوم، نفت کوره مقام سوم، بنزین مقام چهارم و نفت سفید در مقام پنجم قرار دارد.
مصرف روزانه خوراک شرکت‌های پالایشی
در حال حاضر ایران معادل 2.218 هزار بشکه در روز، خوراک مصرف می‌کند.
مقدار مواد مصرفی، تولید و فروش و مبالغ شرکت
تمامی مقدارها و مبالغ برای هر سه ماه به‌طور جداگانه در جدول زیر آورده شده و تجمعی نیست. ضریب مصرف نفت خام نسبت به تولید فرآورده‌ها حدود 1.01 است. بیشترین مقدار نفت خام مصرفی و تولید فرآورده‌ها مربوط به فصل بهار سال 1402 بوده که به‌ترتیب 35 و 34 میلیون بشکه گزارش شده است. همچنین بیشترین مقدار فروش معادل 49 میلیون بشکه در سه ماهه تابستان سال 1401 به ارزش 140 هزار میلیارد تومان بوده است.
| شپنا | فصل اول 1401 | فصل دوم 1401 | فصل سوم 1401 | فصل چهارم 1401 | فصل اول 1402 |
| مقدار نفت خام مصرفی – بشکه | 32,895,740 | 31,944,510 | 30,650,662 | 34,259,522 | 35,309,238 |
| مقدار تولید – بشکه | 31,831,176 | 32,382,300 | 30,613,443 | 33,947,336 | 34,539,697 |
| مقدار فروش – بشکه | 31,262,789 | 49,140,296 | 31,384,078 | 35,702,829 | 35,351,456 |
| مبلغ نفت خام مصرفی – میلیون ریال | 805,759,325 | 744,337,397 | 649,786,232 | 692,723,579 | 701,042,376 |
| مبلغ فروش – میلیون ریال | 940,871,884 | 1,402,630,397 | 768,216,181 | 864,975,259 | 825,401,161 |
کرک اسپرد سه محصول اصلی شرکت
ترکیب بهای تمام شده شرکت
در ترکیب بهای تمام‌شده، 98درصد را مواد مستقیم و 2 درصد آن را سربار تشکیل می‌دهد. همچنین دستمزد غیرمستقیم در این شرکت بسیار ناچیز است.
البته برای شرکت معادل 1.658 میلیارد تومان سود موجودی برآورد شده که در پیش‌بینی سود شرکت لحاظ نشده است. با احتساب این سود موجودی، شرکت می‌تواندبه ازای هر سهم معادل 1.827 ریال سود داشته باشد.
همچنین با تغییر کرک اسپردها، سود شرکت نیز تغییر خواهد کرد. لازم به ذکر است، نرخ رشد تورم نسبت به سه ماهه اول سال در نظر گرفته شده است.
ترکیب درآمد شرکت
بیشترین درآمد شرکت از فروش محصولات، به ترتیب نفت گاز با 45 درصد و بنزین با 25 درصد بوده است.
تحلیل بنیادی شرکت پالایش نفت اصفهان
| دلار فرآورده اصلی (تومان) | 28,500 |
| دلار فرآورده فرعی (تومان) | 37,500 |
| نرخ تورم (درصد) | 25 |
| نرخ حقوق و دستمزد (درصد) کل سال 1402 | 27 |
| میانگین نرخ نفت‌خام سه منطقه با تخفیف (دلار/بشکه) | 84 |
| مصرف نفت‌خام (میلیون بشکه) | 109 |
| مقدار تولید کل سال1402 (میلیون بشکه) | 143 |
| کرک اسپرد نفت‌گاز | 35 |
| کرک اسپرد نفت‌کوره | 5- |
| کرک اسپرد بنزین | 13 |
کرک اسپرد وکیوم باتوم | 5- |
| شرح | 1401 | سه ماهه 1402 | نه ماهه پایانی 1402 | کارشناسی 1402 |
| درآمدهای عملیاتی | 339,874 | 82,540 | 305,560 | 388,100 |
| بهاى تمام شده درآمدهای عملیاتی | (298,096) | (73,219) | (262,710) | (335,929) |
| سود (زیان) ناخالص | 41,778 | 9,321 | 42,850 | 52,171 |
| هزینه هاى فروش، ادارى و عمومى | (2,764) | (980) | (3,492) | (4,472) |
| خالص سایر درامدها (هزینه ها) ی عملیاتی | 863 | 0 | 0 | 0 |
| سود (زیان) عملیاتی | 39,876 | 8,341 | 39,358 | 47,699 |
| هزینه های مالی | (1,899) | (574) | (1,723) | (2,297) |
| خالص سایر درامدها و هزینه های غیرعملیاتی | 2,415 | 833 | (330) | 503 |
| سود (زیان) خالص عملیات در حال تداوم قبل از مالیات | 40,393 | 8,600 | 37,305 | 45,905 |
| مالیات | (4,202) | (1,005) | (5,092) | (6,097) |
| سود (زیان) خالص | 36,191 | 7,595 | 32,213 | 39,808 |
| سود(زیان) هر سهم پس از کسر مالیات-ریال | 1,594 | 335 | 1,419 | 1,754 |
| سرمایه | 22,700 | 22,700 | 22,700 | 22,700 |
دانلود گزارش تحلیل بنیادی نماد شپنا
در فایل زیر می‌توانید گزارش کامل تحلیل بنیادی شرکت پالایش نفت اصفهان (شپنا) را مطالعه کنید.
