امروز هر جا میرویم صحبت از موج بعدی تورم است، همه نگران هستند و خب وقتی این اعتقاد به شدت وجود داشته باشد که تورم سنگین در راه است، قطعا اتفاق میافتد و حتی قویترین دولتها نیز نمیتوانند جلوی آن را بگیرند. در این یادداشت تحلیلی که توسط دکتر محمد سعید حیدری، مشاور سرمایه گذاری شرکت سبدگردان سرمایه و دانش نگارش شده است، قصد داریم به بررسی راههای کنترل تورم بپردازیم.
برای کنترل تورم چه کنیم؟
دو عامل اصلی برای افزایش حجم پول و افزایش قیمتها در جامعه وجود دارند، یکی خلق پول توسط بانک مرکزی و دیگری سرعت گردش پول در جامعه. در بیشتر موارد، خلق پول توسط دولتها کنترل میشود و از طریق کنترل این فرآیند میتوان به کنترل سرعت گردش پول رسید.
در صورتی که خلق پول از مدار منطقی و معقول خود خارج شود، سرعت گردش پول نیز از کنترل خارج شده و ابرتورم ایجاد میشود. این امر باعث افزایش نگرانیهای جامعه و افزایش سرعت گردش پول میشود که در نتیجه باعث افزایش تورم و عدم اعتماد به پول ملی میشود. این روند به صورت چرخهای ادامه مییابد که به افزایش تورم و کاهش اعتماد به پول منجر میشود.
دولتها برای کنترل تورم میتوانند از چند راهکار استفاده کنند. یکی از راههای کنترل تورم کاهش خلق پول است. در این روش، بانک مرکزی میتواند از کاهش تعداد وجوه نقدی در گردش و حذف بخشی از پولهای معاملاتی در جامعه استفاده کند. این راهکار میتواند به عنوان روشی برای جلوگیری از افزایش سرعت گردش پول و در نتیجه کاهش نرخ تورم در جامعه مورد استفاده قرار گیرد.
یکی دیگر از راهکارهای کنترل تورم در دولتها، اعمال سیاستهای مالی و مالیاتی است. در این روش، برای کاهش تقاضا در بازار، مالیاتها بالا میروند و برای افزایش تقاضا، مالیاتها کاهش مییابند. این راهکارها میتوانند به دولتها کمک کنند تا نرخ تورم را کنترل کنند و به سرعت به اقتصاد پایدار و دراز مدت جامعه برسند.
ویژگیهای یک تیم اقتصادی قدرتمند در کنترل تورم چیست؟
قدرت، تخصص و انسجام/هماهنگی تیم اقتصادی دولت و انجام اقدامات ضد تورمی مشهود و ارسال پیامهایی هماهنگ و قدرتمند به جامعه در خصوص اولویت کنترل تورم میتواند انتظارات تورمی را کنترل کند.
اشتغالزایی، عرضه وسیع مسکن و انجام پروژههای زیرساختی هرچند مطلوب است اما از یک طرف هیچکدام مانند کنترل تورم وظیفه مستقیم و ذاتی یک دولت مرکزی نیست و از طرف دیگر اولویت و ضرورت بالای این امر هیچ زمانی حداقل در طی سالهای پس از انقلاب بیشتر از الان نبوده است.