عرضه پول چیست؟
مفهوم عرضه پول به مجموعهای از پولهای در حال گردش در یک کشور اشاره دارد. این پولها شامل سکه و اسکناسهای چاپی، موجودی حساب های سپرده و دارایی های نقدی دیگر هستند. بررسی عرضه پول، یک شاخص مهم برای پیش بینی عملکرد اقتصادی در آینده است. به دلیل وابستگی با متغیرهای کلان اقتصادی مانند تورم و نرخ بهره، این شاخص به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در تدوین و اجرای سیاست های پولی استفاده میشود.
تحلیل و ارزیابی عرضه پول به اقتصاددانان و سیاستگذاران کمک می کند تا سیاست های خود را بر اساس آن تنظیم کرده و در صورت لزوم آن را تغییر دهند. ارزشگذاری در زمینه اقتصاد بسیار حائز اهمیت است، زیرا به طور مستقیم تاثیر بر چرخههای تجاری و در نتیجه اقتصاد ملی دارد. بانک مرکزی هر کشور دادههای مربوط به مجموعه پولهای در گردش را دورهای منتشر میکند که از آن برای تدوین و اجرای سیاستهای پولی استفاده میکند.
معیار M1 برای سنجش عرضه پول
عرضه پول معادل کل حجم پول موجود در یک اقتصاد است. اقتصاددانان از روشهای مختلفی برای اندازهگیری عرضه پول استفاده میکنند که M1 یکی از آن روشها است. سایر ابزارها، اسامی مشابهای نظیر M2، M3 و MB یا همان پایه پولی دارند.
در پاسخ به این سوال که چرا اقتصاددانان به ابزارهای مختلف برای اندازهگیری عرضه پول نیاز دارند، میتوان اظهار داشت که علاوه بر سکه و اسکناس که پول قوی نیز نامیده میشود، انواع دیگری از پول در اقتصاد وجود دارند. مواردی نظیر حسابهای جاری، چکهای مسافرتی، گواهیهای سپرده، دستور برداشت انتقالپذیر یا همان حسابهای جاری با بهره، ابزارهای بازار پول و چندین مورد دیگر.
از پول قوی تحت عنوان وجه نقد و از سایر موارد به دلیل برخوراری از قابلیت تبدیل سریع به وجه نقد تحت عنوان شبه پول یاد میشود. با اضافه شدن شبه پول به وجه نقد، کل ایجاد شده از وجه نقد بسیار بزرگتر خواهد بود. اما از آنجاییکه انواع شبه پول دارای درجات مختلفی از نقد شوندگی هستند، اقتصاددانان بسته به اینکه چه نوع از پول را مورد بررسی قرار میدهند، به سنجههای مختلفی نیاز دارند. بسته به اینکه از کدام معیار برای اندازهگیری عرضه پول استفاده شود، نتایج محاسبات میتوانند اختلاف زیادی با یکدیگر داشته باشند.
M1 شامل سکه و اسکناس بعلاوه سپردههای دیداری یعنی حسابهای جاری و حسابهای دستور برداشت انتقالپذیر هستند. M1 کوچکترین، قابل مبادلهترین و نقدشوندهترین جزء عرضه پول در اقتصاد است.
M2 و M3 در برگیرنده M1 هستند و با توجه به اینکه انواع دیگری از پول با درجه نقدشوندگی کمتر را نیز شامل میشوند، سنجههای بزرگتری از عرضه پول هستند.