تحلیل بنیادی شرکت بهمن دیزل (خدیزل)

در این مقاله، ابتدا توضیحاتی در مورد صنعت خودرو در ایران و جهان خواهیم داد و سپس به بررسی پتانسیل سودآوری شرکت بهمن دیزل خواهیم پرداخت. این گزارش توسط واحد تحلیل شرکت سبدگردان سرمایه و دانش در اسفند ماه 1401 تهیه شده است. برای کسب اطلاعات تکمیلی و مشاهده آمار و ارقام می‌توانید فایل گزارش را از انتهای مقاله دانلود و مطالعه کنید.

بررسی صنعت خودرو در جهان

امروز خودروها و سایر وسایل‌نقلیه موتوری جزو کالاهای رایج و ضروری هستند که روزانه میلیون‌ها نفر از آن استفاد می‌کنند. برخی کشورها به مهندسی و ساخت خودرو معروف هستند که اغلب جزو بزرگترین تولیدکنندگان فولاد و همچنین پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان هستند. اما برخی کشورها فاقد زیرساخت‌های تولیدی هستند و برای رفع تقاضای خود، واردات را انتخاب می‌کنند.

برترین تولیدکنندگان خودرو در جهان

کل تولید خودرو در سال 2021 معادل 80.14 میلیون خودرو بوده است. چین با تولید بیش از 21.4 میلیون خودرو و 4.6 میلیون وسیله‌نقلیه تجاری در سال 2021 با تولید مجموع بیش از 26 میلیون خودرو، بزرگترین تولید کننده خودرو در جهان بوده است.

بزرگترین خودروسازان داخلی در چین SAIC Motor ،Dongfeng ،FAW و Chang’an هستند. بعد از چین، کشورهای آمریکا و ژاپن به ترتیب با 9 و 8 میلیون دستگاه در رده‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند.

در بین برترین تولیدکنندگان خودرو بر اساس برند نیز تویوتا (ژاپن) با 13%، فولکس واگن (آلمان) با 10% و نیسان (ژاپن) با 9% درصد در رده‌های اول تا سوم قرار گرفته‌اند.

بررسی صنعت خودرو در ایران

صنعت خودروسازی ایران، قبل و بعد از انقلاب، دو وضعیت متفاوت داشته‌اند که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

بررسی صنعت خودرو در ایران قبل از انقلاب

صنعت خودروسازی در ایران از اوایل دهه 30 شمسی، تقریبا همزمان با صنعت خودروسازی کره‌جنوبی، چین و ترکیه پایه‌گذاری شد و خطوط مونتاژ و تولید خودرو در ایران با همکاری شرکت‌های اروپایی و آمریکایی راه‌اندازی شد.

شرکت پارس‌خودرو از سال 1338 با همکاری شرکت آمریکایی، جیپ شهباز و از سال 1346 مدل‌های آریا، شاهین و جیپ آهو را تولید کرد. در این میان شرکت‌های دیگری نیز وارد بازار ایران شدند.

شرکت ایران ناسیونال (ایران خودرو) در سال 1341 تاسیس شد و با همکاری گروه روتس انگلستان اقدام به راه‌اندازی خط تولید پیکان کرد. سپس شرکت سایپا (تولید اتومبیل) در سال 1344 تاسیس شد و با همکاری کمپانی فرانسوی سیتروئن و رنو، شروع به تولید ژیان و رنو 5 کرد. همچنین شرکت پارس‌خودرو از سال 1355 با کمک جنرال موتورز انواع خودروهای شورولت، کادیلاک و بیوک را به بازار عرضه کرد.

بررسی صنعت خودرو در ایران بعد از انقلاب

بعد از انقلاب در ایران، شرکت‌های خودروساز تحت اختیار دولت جدید قرار گرفت و این صنعت را با مشکلاتی مانند عدم همکاری شرکت‌های خارجی با ایران روبرو کرد. علاوه بر این، با شروع جنگ تحمیلی در دهه 1360، روند تولید خودرو به شدت کاهش یافت.

در سال 1372 شرکت سایپا طی قراردادی با کره، خودرو پراید را وارد ایران کرد و توانست آن را به تولید انبوه برساند. در همین زمان زمزمه‌های طراحی و تولید خودروی ملی آغاز شد، اما سودی که از تولید و فروش پراید نصیب سایپا شده بود، همه خودروسازان را ترغیب به واردات می‌کرد.

از سال 1385 و با تحریم‌های یک جانبه علیه ایران، صنایع مختلف کشور تحت تاثیر این اتفاق قرار گرفتند که یکی از صنایعی که ضربه شدیدی از تحریم‌ها خورد، صنعت خودروسازی بود.

به طور خلاصه روند تحولات صنعت خودرو در ایران را می‌توان به 5 دوره تقسیم کرد که در جدول زیر بررسی شده است:

وضعیت خودروسازان از سال 1390 تاکنون

بر اساس آمار، مجموع خودروهای تولید شده در اوایل دهه 90، معادل 1.6 میلیون دستگاه بوده است و با شروع تحریم‌ها، روند کاهشی به خود گرفته است.

بین سالهای 1392 تا 1394 واردات خودرو کما بیش ادامه داشت تا اینکه مذاکرات هسته‌ای سرانجام در اواخر سال 1394 به بار نشست و در سال 1395 اجرایی شد. پس از این اتفاق، حجم تولیدات خودرو افزایش یافت؛ به‌طوریکه در سال 1396، معادل 1.5 میلیون دستگاه خودرو در کشور تولید شد.

اما پیمان برجام چندان دوام نیاورد و با خروج آمریکا در سال 1397 و افزایش قیمت دلار و اعمال تحریم‌های جدید، صنعت خودرو به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و طبق آخرین آمارها، تولیدات کشور در ده ماهه اول 1401 به 881 هزار دستگاه رسیده است که نسبت به سال 1396، بیش از 30 درصد افت را نشان می‌دهد.

آمار تولیدات خودرو در سال 1400

براساس آمارهای رسمی وزارت صمت، خودروسازان ایرانی در سال 1400 مجموعا 963 هزار دستگاه، انواع خودرو را تولید کردند که در مقایسه با تولید 991 هزارتایی در سال 1399، حدود 3% کاهش تولید داشته‌ است.

معرفی شرکت بهمن دیزل

شرکت بهمن دیزل از شرکت‌های فرعی و تابعه گروه بهمن است. این شرکت با هدف تولید کامیون‌های سبک، نیمه سنگین، سنگین، مینی‌بوس و به منظور نوسازی ناوگان حمل و نقل کشور در اول خرداد ماه سال 1382 آغاز به کار کرد.

سرمایه فعلی شرکت 1.690 میلیارد تومان و ارزش بازار آن 10 هزار میلیارد تومان است. از تولیدکنندگان مشهابه این شرکت می‌توان به ایران خودرو دیهزل (خاور)، سایپا دیهزل (خکاوه) و زامیاد (خزامیا) اشاره کرد. همچنین ترکیب سهامداران شرکت در جدول زیر آورده شد است.

وضعیت تولید و فروش شرکت بهمن دیزل

از نظر ظرفیت، شرکت توانایی تولید 44 هزار دستگاه خودروی تجاری در سال را دارد، اما نوسانات نرخ ارز و تحریم‌ها، واردات قطعات را با مشکل روبرو کرده است و این امر موجب کاهش ظرفیت تولید شده است.

شرکت از نظر تولید و فروش سال 1401 در مقایسه با سال 1400 روند بهتری را تجربه کرده است، به‌طوریکه بیشترین ارزش فروش در ماه آذر سال 1401 بالغ بر 1.100 میلیارد تومان بوده است. همچنین بیشترین درآمد شرکت از محل فروش کامیون است.

وضعیت سودآوری و ترکیب بهای تمام‌شده شرکت بهمن دیزل

درآمد شرکت از سال 1401 روند صعودی داشته است؛ علی‌الخصوص در فصل تابستان و پاییز رشد چشمگیر 100 درصدی را تجربه کرده است که علت اصلی آن بالا رفتن نرخ محصولات این شرکت بود است.

در ترکیب بهای تمام‌شده ، 94 درصد را مواد مستقیم تشکیل می‌دهد. مواد مستقیم از دو بخش خارج و داخل تامین می‌شود که قطعات وارداتی CKD معادل 71 درصد از مواد مستقیم است و مابقی از قطعات داخلی استفاد می‌شود.

ریسک‌های شرکت بهمن دیزل

در این قسمت به مواردی از ریسک‌های شرکت بهمن‌ دیزل که شامل ریسک‌های سیستماتیک و غیر‌سیستماتیک هستند اشاره می‌کنیم. نوسان نرخ بهره، ریسک سیستماتیک است که عمدتا متاثر از سیاست‌های کلی دولت و بانک‌مرکزی است.

نوسان نرخ ارز از دیگر ریسک‌های سیستماتیک بوده که می‌توان گفت بر اکثر صنایع کشور اثر می‌گذارد و این نرخ حتی بر صنایعی که خرید یا فروش صادراتی ندارند، در بلندمدت تاثیر می‌گذارد. شرکت ناگزیر به تامین ارز موردنیاز خود برای خرید برخی قطعات وارداتی است که این مساله باعث افزایش بهای تمام‌شده و به تبع آن محصول بوده است.

در جدول زیر به طور خلاصه به ریسک های دیگر و همچنین سرمایه‌گذاری در سهام شرکت اشاره شده است:

مفروضات تحلیل بنیادی سهام خدیزل

میانگین قیمت دلار برای 3 ماهه آخر سال فعلی 45 هزار تومان در نظر گرفته شده است. همچنین میانگین قیمت دلار برای سال آینده 55 هزار تومان، نرخ تورم سال آینده 50 درصد، نرخ رشد حقوق و دستمزد 25 درصد و افزایش نرخ محصول همگن شده (به کامیونت 6 تن) 40% نسبت به آخرین نرخ های فروش در بورس کالا پیش‌بینی شده است.

دانلود فایل تحلیل بنیادی خدیزل

در فایل زیر می‌توانید گزارش کامل تحلیل بنیادی شرکت بهمن دیزل (خدیزل) را مطالعه کنید.

دانلود فایل تحلیل